زنت
قسمت تهویه تابستانی این دستگاه کاملا شبیه کولر آبی بوده و کارکرد قسمت تهویه زمستانی آن مشابه دستگاه هواساز است.
زنت (Zent) یکی از ساده ترین سیستم های سرمایشی گرمایشی در صنعت HVAC به حساب می آید. دستگاه زنت ، دستگاه تهویه مطبوع چهار فصلی است که قسمتی از ساختار آن (حالت سرمایشی) شبیه کولر آبی بوده و برای گرمایش به آن یک کویل آبگرم زمستانی اضافه شده است. دستگاهی کاملاً ایرانی که مکانیزم سرمایش آن مشابه کولر آبی (فرایند سرمایش تبخیری) و مکانیزم گرمایش آن مشابه هواساز (استفاده از کویل آبگرم) می باشد. آبگرم مورد نیاز دستگاه زنت می تواند از طریق یک دیگ آبگرم(بویلر موجود در موتورخانه) و یا پکیج حرارت مرکزی (پکیج گازسوز دیواری یا زمینی) تامین گردد. زنت از جمله دستگاه های چهار فصلی HVAC به شمار رفته که در سه مدل ایستاده، افقی و سقفی طراحی و تولید می شود.
زنت به مانند ایرواشر، از لحاظ علمی و تئوری، نوعی سیستم اشباع آدیاباتیک محسوب می شود. به معنای محفظه ای آدیاباتیک (عایق حرارتی) که در آن دمای خشک جریان هوای ورودی (Tin) بواسطه تماس مستقیم میان هوا و آب، تا دمای مرطوب (Tsat) کاهش یافته و همزمان هوا به شرایط کاملاً اشباع (RHout=1) می رسد. اما در عمل، هیچگاه هوای خروجی از زنت کاملاً اشباع نخواهد شد.
از آنجا که خنک شدن هوا، در گرو تبخیر شدن آب می باشد، فرایند سرمایش در چنین سیستم هایی را تبخیری (Evaporatively) می نامند.
اجزای اصلی زنت عبارتند از:
- فن دمنده
- پمپ سیرکولاسیون
- نازل های آب
- پدهای سلولوزی
هوای محیط خارج، بوسیله فن دمنده در داخل محفظه زنت جریان یافته و تؤامان پمپ سیرکولاسیون تعبیه شده، آب موجود در تشتک را به سمت کلکتور نازل های پاشش آب، پمپ می کند. سپس آب بر روی پدهای سلولوزی جاری شده و به صورت لایه های نازک در سطوح آن، کاملاً پخش می شود تا سطح تماس بزرگی میان آب و جریان هوای عبوری ایجاد گردد. این چنین، مقداری از آب پاشیده شده به علت جذب گرمای هوا، بخار شده و هوا ضمن دریافت رطوبت بخار (حاصل از تبخیر آب)، تا نزدیکی دمای مرطوب خنک می شود. در واقع تنها تفاوت زنت با ایرواشر این است که در زنت، درست به مانند کولر آبی از پدهایی سلولزی (پوشال) برای افزایش سطح تماس میان آب و هوا استفاده می شود. به همین علت، در ظرفیتی یکسان، تعداد نازل های آب پاش بکار رفته در زنت، به مراتب کمتر از ایرواشر بوده و پمپ کوچکتری به منظور سیرکولاسیون آب تعبیه می گردد.
در ارزیابی ویژگی های زنت، می توان مزایا، معایب و کاربرد آن را به ترتیب زیر بررسی نمود:
مزایا :
- قیمت بسیار کمتر در مقایسه با سیستم های مشابهی از جملهروفتاپ پکیج و یا ترکیب چیلر و هواساز
- وزن پایین و در نتیجه نیاز به زیرسازی سبک تر برای جایگذاری دستگاه
- ابعاد کوچکتر نسبت به ایرواشر
- تأمین هوای تازه و امکان ایجاد فشار مثبت
معایب:
- سرمایش ضعیف تردر مقایسه با سیستم های مشابهی مثل روفتاپ پکیج و یا ترکیب چیلر و هواساز
- عدم امکان استفاده در شرایط اقلیمی مرطوب
- عدم امکان استفاده برای اماکنی مثل سالن های ورزشی که بواسطه فعالیت پر تحرک افراد حاضر در آن و آزاد شدن گرمای نهان بالا، هوای مرطوب خروجی از زنت نمی تواند مناسب باشد و یا در اماکنی عمومی مثل تالارها که به علت وجود جمعیت زیاد نیز گرمای نهان بالایی دفع می شود.
- عدم امکان کنترل دمای هوای خروجی (در فصل گرما) بر خلاف دستگاه های هواساز یا هوارسان
- مصرف آب زیاد
